رله چیست؟ کلیدهایی هستند که مدار را بصورت الکترومکانیکی یا الکترونیکی باز و بسته می کنند. رله ها با باز و بسته کردن کنتاکت ها در مداری دیگر، یک مدار الکتریکی را کنترل می کنند. رله ها می توانند جریانی قوی تر از جریان ورودی به خود را هدایت کنند، از این رو می توان از آن ها به عنوان تقویت کننده نیز استفاده کرد. در ساخت رله‌های قدیمی از سیم پیچ استفاده می شد و از جریان برق برای تولید میدان مغناطیس و باز و بسته کردن مدار استفاده می گردید اما امروزه رله ها به شکل جامد ساخته شده و اجزای متحرکی ندارند.
رله چیست؟
رله ها معمولاً برای جابجایی جریان های کوچک در یک مدار کنترل استفاده می شوند و معمولاً دستگاه های مصرف کننده برق را کنترل نمی کنند به جز الکتروموتور های کوچک و Solenoids که با مقادیر پایین آمپراژ کار میکنند. با این وجود، رله ها می توانند ولتاژ و آمپر بزرگتر را با داشتن یک اثر تقویت کننده “کنترل” کنند، زیرا یک ولتاژ کوچک اعمال شده به سیم پیچ رله ها می تواند منجر به تغییر ولتاژ بزرگ توسط کنتاکت ها شود.
رله‌های محافظ با تشخیص ناهنجاری های الکتریکی از جمله جریان زیاد و تحتانی، اضافه بار و جریان های معکوس می توانند از آسیب دیدن تجهیزات جلوگیری کنند. علاوه بر این، از این تجهیزات برای تعویض سیم پیچ های شروع، المنت های گرمایشی، چراغ خلبان و هشدار دهنده ها استفاده می شود.
رله های الکترومکانیکی در مقابل رله های حالت جامد
رله‌ها به طور کلی به دو دسته بندی رله های الکترومکانیکی یا رله های حالت جامد تقسیم بندی میشوند.
در رله های الکترومکانیکی (EMR)، کنتاکت ها توسط یک نیروی مغناطیسی باز یا بسته می شوند. در حالی که در رله های حالت جامد (SSR) هیچ کنتاکتی وجود ندارد و عملیات سوئیچینگ کاملاً الکترونیکی است. انتخاب استفاده از رله های الکترومکانیکی یا حالت جامد علاوه بر مورد کاربردی ما از آن، به مقرون به صرفه بودن و طول عمر مفید هر یک بستگی دارد. اگرچه امروزه EMR ها متداول هستند، اما SSR ها هستند که از محبوبیت بیشتری برخوردارند. بسیاری از کارکردهای انجام شده توسط تجهیزات سنگین نیاز به قابلیت تعویض رله های الکترومکانیکی دارند.
رله چیست؟
رله حالت جامد، بدون نیاز به وسایل الکترونیکی غیر متحرک مانند رکتیفایرهای سیلیکونی جریان را سوییچ می کنند. این اختلافات در دو نوع رله منجر به مزایا و معایب هر سیستم می شود. از آنجا که رله های حالت جامد لازم نیست سیم پیچ یا کنتاکت ها را باز کنند، برای روشن یا خاموش کردن رله های حالت جامد به ولتاژ کمتری نیاز است. به همین ترتیب، رله های حالت جامد سریعتر روشن و خاموش می شوند زیرا هیچ قسمت فیزیکی برای جابجایی وجود ندارد.
اگرچه عدم وجود تماس و قطعات متحرک به این معنی نیست که رله حالت جامد مشمول قوس الکتریکی و فرسودگی نمی‌شوند. از تفاوت های دیگر این تجهیزات می توان به تعویض کنتاکت ها در رله‌های الکترومکانیکی به هنگام خرابی اشاره کرد، در حالی که رله‌های حالت جامد در هنگام نقص باید به طور کلی جایگزین شوند.
اجزای تشکیل‌دهنده رله های الکترومکانیکی
- بوبین
بوبین، سیم‌پیچ یا کویل ورودی. برای عملکرد بوبین نیاز به اتصال دوسر تغذیه + و – به دو سر آن می باشد. - تیغه مشترک – COM
به این پایه سیگنال مشترک (فاز در سیستم تکفاز و سر + تغذیه در سیستم DC) متصل میشود. - تیغه باز
این تیغه در حالت عادی باز است و با تحریک بوبین (ولتاژ دار شدن بوبین) بسته می شود. درصورتی که بخواهیم با تحریک ورودی، خروجی عمل نماید (اتصال تیغه COM به NO) مصرف کننده را به این تیغه وصل می کنیم. - تیغه بسته
این تیغه در حالت عادی بسته (متصل به COM می باشد) و درصورتی که بخواهیم با تحریک ورودی، خروجی قطع شود، مصرف کننده را به این تیغه وصل می‌کنیم. لازم به ذکر است که برخی از مدل‌های رله فاقد تیغه NC هستند و تنها COM و NO دارند.
رله ها ی شیشه ای ایتالیانا رله
معرفی انواع رله‌ها
رله چیست؟
- رله سنجشی
در این نوع رله ها یک حساسیت معین می شود که هنگام تغییر یک کمیت شروع به کار می کند. این رله ها برای یک کمیت خاص تنظیم می شوند که هنگام کمتر یا بیشتر شدن آن تغییرات را بررسی می کند. رله سنجشی در دو نوع ساده و مرکب تولید می شود. - رله زمانی
این نوع رله های معمولا همرا با رله های سنجشی برای برای محافظت از تاسیسات و شبکه الکتریکی استفاده می شوند. کاربرد این نوع رله برای زمانی است که بخاهیم به طور عمدی تاخیری در عمل کلید زنی در شبکه ایجاد کنیم. - رله جهت یاب
برای سنجش و کنترل توان و نیرو در شبکه الکتریکی و یا قسمتی از شبکه جریان متناوب استفاده می شود.حفاظت محلی و اسلکتیو در بیشتر شبکه ها کار ضروری است از این رو این نوع رله ها اهمیت زیادی دارند. باید توجه داشت که به بوسیله رله های جهت یاب فقط می توان قسمت آسیب دیده شبکه را از دسترس خاج کرد. حتی می‌توان از این رله جهت حفاظت ژنراتور و توربین در موقع برگشت توان نیز استفاده نمود. - رله حالت جامد
این رله ها مانند رله های قدیمی مکانیکی عمل می کنند اما در واقع هیچ قسمت متحرکی ندارند که باعث افزایش طول عمر آن می شود. بیشترین استفاده از آن ها در مداراتی است که تعداد دفعات کلید زدن زیاد باشد.
رله چیست؟
طول عمر رله‌ها
طول عمر مفید رله ها به کنتاکت های آن بستگی دارد. در صورت بروز خرابی در کنتاکت ها، خود آن یا کل تجهیز بایستی باید تعویض گردد. در مبحث طول عمر مفید لازم به تعریف دو پارامتر طول عمر مکانیکی و طول عمر الکتریکی است. طول عمر مکانیکی در اینجا به معنی تعداد دفعات عملیات (باز و بسته شدن) است که یک کنتاکت می تواند بدون جریان الکتریکی انجام دهد.
عمر مکانیکی رله ها نسبتاً طولانی است و حداکثر قابلیت انجام 1.000،000 عملیات را دارد. مورد دوم طول عمر الکتریکی است که اینبار به تعداد عملیات هایی (باز و بسته شدن) اطلاق میشود که کنتاکت ها می توانند با جریان الکتریکی معین انجام دهند. طول عمر مفید الکتریکی رله ها از 100000 تا 500000 چرخه میباشد.