کلید اتوماتیک کامپکت (MCCB) یکی از مهمترین تجهیزات حفاظتی در سیستمهای الکتریکی است که از مدارها در برابر اضافهبار و اتصال کوتاه محافظت میکند. این کلیدها که با نام کلید محافظ موتور نیز شناخته میشوند، نقش مهمی در تابلوهای برق صنعتی و تجاری ایفا میکنند. در این مقاله، به بررسی ویژگیها، کاربردها، قیمت و نکات مهم در خرید کلید اتوماتیک کامپکت میپردازیم.
کلید اتوماتیک کامپکت چیست؟
کلید اتوماتیک کامپکت یا MCCB (Molded Case Circuit Breaker) یک کلید حفاظتی است که برای محافظت از مدارهای الکتریکی در برابر جریانهای بیش از حد و اتصال کوتاه طراحی شده است. این کلیدها قابلیت تنظیم جریان نامی داشته و در انواع مختلفی از نظر قدرت قطع و تعداد پلها تولید میشوند.
ویژگیهای کلید اتوماتیک کامپکت
- جریان نامی متنوع: از 16 تا 1600 آمپر
- قدرت قطع بالا: از 10 کیلوآمپر تا 100 کیلوآمپر
- دارای عملکرد حرارتی-مغناطیسی: برای محافظت در برابر اضافهبار و اتصال کوتاه
- تعداد پلهای مختلف: در مدلهای تکپل، دوپل، سهپل و چهارپل عرضه میشود
- امکان تنظیم جریان قطع: در برخی مدلها جریان قطع قابل تنظیم است
- قابلیت استفاده در تابلوهای برق صنعتی و تجاری
کاربردهای کلید اتوماتیک کامپکت
کلیدهای MCCB در محیطهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند، از جمله:
- تابلوهای توزیع برق صنعتی
- سیستمهای روشنایی و تغذیه تجهیزات الکتریکی
- تأسیسات تجاری و مسکونی با بارهای الکتریکی بالا
- حفاظت از موتورهای الکتریکی و دستگاههای صنعتی
انواع کلید اتوماتیک کامپکت بر اساس قدرت قطع
- کلید اتوماتیک کامپکت با قدرت قطع پایین (10-25 کیلوآمپر): مناسب برای مصارف خانگی و تجاری سبک
- کلید اتوماتیک کامپکت با قدرت قطع متوسط (25-50 کیلوآمپر): کاربرد در صنایع متوسط و ساختمانهای بزرگ
- کلید اتوماتیک کامپکت با قدرت قطع بالا (50-100 کیلوآمپر): مناسب برای صنایع سنگین و نیروگاهها
کلید اتوماتیک سه فاز
کلید اتوماتیک سه فاز یکی از تجهیزات حفاظتی پرکاربرد در سیستمهای برق صنعتی و تجاری است که برای کنترل و قطع مدارهای سه فاز در صورت بروز خطاهایی مانند اضافهبار، اتصال کوتاه یا افت ولتاژ مورد استفاده قرار میگیرد. این کلیدها به دلیل توانایی بالای خود در تحمل جریانهای نامی بالا، امکان حفاظت مطمئن از تجهیزات صنعتی را فراهم میکنند. همچنین، قابلیت تنظیم پارامترهای حفاظتی، نصب تجهیزات جانبی مانند رلههای حفاظتی و کنتاکتهای کمکی، و امکان کنترل از راه دور، از جمله ویژگیهای کلیدهای اتوماتیک سه فاز است که موجب افزایش ایمنی و پایداری در شبکههای برق میشود.
کلید اتوماتیک تک فاز
کلید اتوماتیک تکفاز، گزینهای ایدهآل برای حفاظت از مدارهای الکتریکی تک فاز در مصارف خانگی، تجاری و کارگاههای کوچک است. این کلید کمپکت با قابلیت تشخیص اضافهبار و اتصال کوتاه، مدار را بهصورت خودکار قطع کرده و از آسیب به تجهیزات الکتریکی جلوگیری میکند. برخلاف کلیدهای مینیاتوری، کلیدهای اتوماتیک تک فاز دارای تنظیمات دقیقتری برای قطع جریان و حفاظت مدار هستند و میتوانند در برابر نوسانات ولتاژ واکنش بهتری نشان دهند. همچنین، برخی از مدلهای این کلیدها امکان اتصال به تجهیزات کنترلی هوشمند را داشته و از راه دور قابل مدیریت هستند، که این ویژگی در افزایش سطح ایمنی و بهرهوری شبکه تأثیر بسزایی دارد.
کلید اتوماتیک کمپکت کشویی
کلید اتوماتیک کمپکت کشویی نوعی از کلیدهای حفاظتی است که در رنجهای 16 تا 1600 آمپر تولید شده و به دلیل طراحی خاص، امکان جابهجایی سریع و نصب آسان در تابلوهای برق صنعتی را فراهم میکند. این کلیدها بهویژه در مدارهایی با آمپراژ بالا و تابلوهای برق بزرگ استفاده میشوند، جایی که نیاز به انعطافپذیری در نصب و بهرهبرداری وجود دارد.
از مهمترین ویژگیهای کلید اتوماتیک کمپکت کشویی، عملکرد مطمئن در حفاظت از مدارهای الکتریکی در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار است. این کلیدها قابلیت تنظیم پارامترهای حفاظتی نظیر جریان بار تنظیمی (Ir)، جریان اتصال کوتاه (Im) و جریان قطع اتصال کوتاه در مدت کوتاه (Isd) را دارند. در نتیجه، استفاده از این کلیدها نهتنها از تجهیزات الکتریکی در برابر آسیبهای احتمالی محافظت میکند، بلکه سبب افزایش ایمنی سیستمهای برق صنعتی نیز میشود.
کلید اتوماتیک کمپکت کشویی در دو نوع سه پل و چهار پل عرضه میشود. در صورت عدم نیاز به حفاظت نول، مدل سه پل (RST) مورد استفاده قرار میگیرد، اما در مدارهایی که نیاز به حفاظت از نول نیز وجود دارد، از مدل چهار پل بهره میبرند. این کلیدها همچنین دارای استانداردهای حفاظتی پیشرفتهای هستند که امکان تحمل جریان اتصال کوتاه نهایی (Icu) و جریان نامی قطع اتصال کوتاه (Ics) را در محدودههای تعریفشده، بدون نیاز به تعویض یا تعمیر، فراهم میکنند.
به دلیل حساسیت بالای این تجهیزات در عملکرد مدارهای الکتریکی، خرید کلید اتوماتیک کمپکت کشویی باید بر اساس نیازهای دقیق پروژه انجام شود.
ساختمان داخلی کلیدهای اتوماتیک کمپکت
- بدنه یا قاب کلید: بدنه کلید شامل یک محفظه عایق است که تمامی اجزای داخلی را در برمیگیرد. این بدنه نقش محافظتی داشته و از آسیبهای خارجی و تماس مستقیم با قطعات الکتریکی جلوگیری میکند. معمولا پلاک مشخصات (Name Plate) و اطلاعات فنی کلید بر روی این بدنه نصب میشود.
- کنتاکتهای کلید: کنتاکتها، بخشهایی از کلید هستند که وظیفه قطع و وصل جریان الکتریکی را بر عهده دارند. این اجزا هنگام عملکرد کلید، باز و بسته شده و باعث هدایت یا متوقف کردن جریان در مدار میشوند.
- جرقهگیر: هنگامی که کنتاکتها از یکدیگر جدا میشوند، اختلاف پتانسیل ایجاد شده، موجب یونیزه شدن هوای اطراف آنها شده و مسیر هدایتکنندهای برای عبور جریان ایجاد میکند. در نتیجه، جرقهای بین کنتاکتها تشکیل میشود که تا زمانی که فاصله کنتاکتها به حدی نرسد که این جرقه خاموش شود، ادامه مییابد. اگر این جرقه برای مدت طولانی باقی بماند، حرارت شدیدی تولید کرده و میتواند به کنتاکتها آسیب برساند یا حتی منجر به انفجار کلید شود. برای جلوگیری از این خطر، از جرقهگیر استفاده میشود.
جرقهگیر شامل مجموعهای از صفحات U شکل است که در اطراف کنتاکتها قرار میگیرند. هنگامی که جرقه ایجاد میشود، مسیر عبور خود را از بین این صفحات انتخاب میکند، زیرا جریان الکتریکی همواره مسیر کممقاومتتر را ترجیح میدهد. این فرآیند، جرقه را به چند جرقه کوچکتر تقسیم کرده و سرعت خاموش شدن آن را افزایش میدهد.
- مکانیزم قطع و وصل کلید: این مکانیزم وظیفه باز و بسته کردن کلید را بر عهده دارد. زمانی که کلید از حالت خاموش (OFF) به حالت روشن (ON) تغییر وضعیت میدهد، یک فنر نیروی لازم را به اهرمهای مکانیزم اعمال کرده و باعث بسته شدن کنتاکتها میشود. هنگام قطع کلید، این نیروی ذخیره شده برای فشار آوردن به بازوی عملکردی استفاده شده و باعث باز شدن کنتاکتها میشود.
- واحد تریپ (قطع اضطراری):این بخش، قسمت هوشمند کلید محسوب میشود و وظیفه تشخیص خطا و صدور فرمان قطع را بر عهده دارد. عملکرد این واحد میتواند به صورت دستی یا اتوماتیک باشد. در این سیستم از رلههای حرارتی و الکترومغناطیسی برای شناسایی شرایط غیرعادی و جلوگیری از آسیبهای احتمالی استفاده میشود. واحد تریپ به مکانیزم قطع و وصل کلید متصل است و در صورت بروز مشکل، بلافاصله فرمان قطع را صادر میکند.
محصول مرتبط: کلید اتوماتیک زیمنس |
تجهیزات جانبی کلیدهای اتوماتیک کمپکت
کلیدهای اتوماتیک کمپکت از تجهیزات جانبی متعددی برای بهینهسازی و افزایش اکسپلوریشن مرتبط میشوند. در ادامه به معرفی مهمترین این تجهیزات میپردازیم:
- کنتاکتهای کمکی (AUX CONTACT): این کنتاکتها در مدار فرمان استفاده میشوند و وضعیت قطع یا وصل کلید را نشان میدهند. به صورت NO (باز) و NC (بسته) وجود دارند.
- کنتاکت خطا (TRIP CONTACT): در صورت وقوع خطای افزایش بار (مثلاً Over Load)، این کنتاکت فعال شده و اطلاعات مرتبط را منعکس میکند. این کنتاکت هنگامی که کلید به صورت دستی قطع میشود، عمل نمیکند.
- رله شنت (SHUNT RELAY): هنگامی که ولتاژ تغذیه کننده آن در محدوده 70 تا 110 درصد ولتاژ نامی قرار گیرد، رله فعال شده و کلید را قطع مینماید. از آن برای کنترل کلید از راه دور یا قطع کلید بدون وقوع خطا استفاده میشود.
-
رله افت ولتاژ (Under Voltage Relay): نحوه عملکرد این رله به این صورت است که درصورتی که ولتاژ این بوبین از 70 درصد ولتاژ نامی کمتر شود، رله عمل مینماید و کلید قطع میگردد. همانند رله شنت میتواند ضمن قطع کردن کلید، یک سیگنال در خروجی تولید کند. رله افت ولتاژ در دو مدل UVR و UVRD ساخته میشوند. تفاوت این دو رله در زمان قطع آنها میباشد. در مدل UVR به محض افت ولتاژ از حد مجاز، رله عمل مینماید و کلید قطع میشود ولی در مدل UVRD این عمل با یک تاخیر زمانی انجام میشود.
موتور کلید اتوماتیک کمپکت
موتور یکی از تجهیزات جانبی کلیدهای اتوماتیک کمپکت است که برای اتوماتیکسازی فرآیند قطع و وصل کلید استفاده میشود. این تجهیز امکان کنترل کلید از راه دور را فراهم میکند و در سیستمهای پیشرفته توزیع برق، نقش مهمی در مدیریت انرژی دارد. با استفاده از موتور، کلید اتوماتیک پس از قطع میتواند مجدداً به مدار بازگردد. این تجهیز به دو روش کنترل میشود:
- کنترل از راه دور از طریق سیستمهای اتوماسیون
- کنترل دستی از طریق دکمههای تعبیهشده بر روی موتور
اجزای موتور کلید اتوماتیک:
- برچسب اطلاعات: اطلاعات فنی مربوط به موتور بر روی این برچسب درج شده است.
- مکانیزم شارژ فنری: نیروی ذخیرهشده را کنترل میکند و عملکرد کلید را بهینه میسازد.
- نشانگر ON و OFF: وضعیت عملکرد کلید را مشخص میکند.
- دکمههای قطع و وصل: برای عملکرد دستی کلید استفاده میشوند.
- حالتهای دستی و خودکار: با قرار دادن کلید در حالت “Manu” یا “Auto”، میتوان موتور را بهصورت دستی یا خودکار کنترل کرد.
شمشهای ورودی و خروجی
شمشهای ورودی و خروجی یا پینهای اتصالی از دیگر تجهیزات جانبی کلید اتوماتیک کمپکت هستند. این قطعات جهت اتصال ایمن و مطمئن کلید به باسبار (شینه) و یا کابلهای ورودی و خروجی استفاده میشوند. استفاده از این شمشها باعث افزایش بهرهوری سیستم و کاهش خطرات اتصال نامناسب میشود.
دسته گردان: دسته گردان تجهیزی است که برای کنترل ایمن کلیدهای اتوماتیک در تابلوهای برق کشویی به کار میرود. این تجهیز در دو نوع بلند (متصل با شفت) و کوتاه (اتصال مستقیم) وجود دارد و بسته به نوع تابلو برق و نیاز کاربر انتخاب میشود.
- دسته گردان مستقیم: بهجای قاب جلویی کلید اتوماتیک نصب میشود و مستقیماً روی کلید قرار میگیرد.
- دسته گردان متصل با شفت: امکان نصب کلید در انتهای تابلو را فراهم میکند و اجازه میدهد که کلید از روی درب تابلو کنترل شود.
پایه پلاگین: پایه پلاگین برای کشویی کردن کلید استفاده میشود. این تجهیز باعث افزایش انعطافپذیری در نصب و جابجایی کلید اتوماتیک کمپکت میشود و امکان تعویض سریع کلید را بدون نیاز به باز کردن کامل مدار فراهم میکند.
دیوایدر (جداکننده فازها): بر روی کلید و بین فازهای مختلف، یک ورقه عایق قرار میگیرد که بهعنوان جداکننده فازها عمل کرده و از اتصال کوتاه ناخواسته بین فازها جلوگیری میکند. این تجهیز به بهبود عملکرد کلید و کاهش احتمال بروز خرابی کمک میکند.
ماژول نشتی جریان (ELCB): ماژول نشتی جریان یا واحد میکرو لاجیک برای اندازهگیری و اعلام جریان نشتی زمین به کار میرود. این ماژول در مواقعی که جریان نشتی از حد مجاز فراتر رود، کلید را قطع میکند و مانع از بروز حوادث ناگوار میشود.
اینترلاک مکانیکی:
سیستم اینترلاک مکانیکی برای تأمین ایمنی افراد و جلوگیری از عملکرد نادرست تجهیزات استفاده میشود. این سیستم مانع از انجام عملیات خطرساز در هنگام جابجایی تجهیزات در تابلو برق میشود.
کاربردهای اینترلاک مکانیکی:
- جلوگیری از عملکرد همزمان چند کلید
- افزایش ایمنی هنگام تعمیرات و نگهداری
- جلوگیری از خطای انسانی در سیستمهای برقی
مزایای کلید اتوماتیک کمپکت نسبت به سایر تجهیزات
برتریهای کلید اتوماتیک کمپکت در مقایسه با کلید مینیاتوری
- توانایی تحمل جریان نامی بالاتر: کلیدهای اتوماتیک کمپکت قادر به تحمل جریانهای بالاتر در مقایسه با کلیدهای مینیاتوری هستند. این ویژگی سبب افزایش مقاومت در برابر آرک و جلوگیری از آسیبهای ناشی از آن میشود.
- قدرت قطع بالاتر: کلیدهای اتوماتیک قدرت قطع بهمراتب بیشتری نسبت به کلیدهای مینیاتوری دارند. درحالیکه کلیدهای مینیاتوری توانایی قطع جریان اتصال کوتاه را حداکثر تا 16 کیلوآمپر دارند، کلیدهای اتوماتیک برای مصارف با نیاز به قدرت قطع بالاتر، گزینه مناسبی محسوب میشوند.
- قابلیت کنترل از راه دور: این کلیدها را میتوان بهصورت خودکار یا از راه دور کنترل و روشن و خاموش کرد، که باعث افزایش ایمنی و بهرهوری در سیستمهای الکتریکی میشود.
- امکان روشن شدن مجدد خودکار: برخی مدلهای کلیدهای اتوماتیک قابلیت نصب موتور دارند که امکان وصل مجدد خودکار را فراهم میکند.
- کاربرد صنعتی گستردهتر: با توجه به رنج جریانی بالاتر و تحمل جریان بیشتر، این کلیدها در کاربردهای صنعتی و تجاری مورد استفاده قرار میگیرند. در مقابل، کلیدهای مینیاتوری اغلب در سیستمهای روشنایی، سیمکشی و مصارف عمومی به کار میروند.
- حفاظت دقیقتر: منحنی قطع در کلیدهای اتوماتیک قابل تنظیم است، بنابراین این کلیدها حفاظت مطمئنتر و دقیقتری را ارائه میدهند. این در حالی است که کلیدهای مینیاتوری حفاظت ثابتی دارند و عملکردشان برای بارهای حساس چندان دقیق نیست.
- امکان نصب تجهیزات جانبی بیشتر: کلیدهای اتوماتیک با قابلیت افزودن تجهیزات جانبی متنوع، امکان حفاظت و کنترل گستردهتری را نسبت به کلیدهای مینیاتوری فراهم میکنند.
- سهحالته بودن سوئیچ کلید: کلیدهای اتوماتیک دارای سه وضعیت “وصل”، “قطع” و “حالت خطا” هستند. این ویژگی به کاربر اجازه میدهد تا تفاوت بین قطع مدار به دلیل خطا و قطع دستی را تشخیص دهد. درحالیکه کلیدهای مینیاتوری فقط دو حالت “وصل” و “قطع” دارند.
- الزام استفاده در تابلوهای توزیع برق: طبق استانداردهای صنعتی، برای تغذیه تابلوهای توزیع، استفاده از کلید اتوماتیک الزامی است، درحالیکه کلید مینیاتوری تنها برای حفاظت ورودی تابلوهای کوچک توصیه میشود.
- طول عمر و دفعات عملکرد بیشتر: کلیدهای اتوماتیک در مقایسه با کلیدهای مینیاتوری، قابلیت قطع و وصل بیشتری دارند و از طول عمر بالاتری برخوردار هستند.
مقایسه کلید اتوماتیک کمپکت با فیوز
- حفاظت موضعی و سلکتیو بهتر
در سیستمهایی که نیاز به حفاظت دقیق و سلکتیو دارند یا در شبکههای سهفاز که قطع همزمان هر سه فاز ضروری است، کلیدهای اتوماتیک گزینه مناسبی هستند، درحالیکه فیوزها چنین قابلیتی ندارند. - واکنش سریع به نوسانات ولتاژ و جریان برگشتی
در برخی شبکههای حساس که نیاز به تشخیص سریع اضافه ولتاژ، افت ولتاژ یا جریان برگشتی دارند، کلیدهای اتوماتیک بهطور خودکار مدار را قطع کرده و از آسیبهای احتمالی جلوگیری میکنند. همچنین، با استفاده از کنتاکتهای خطا یا آلارم، میتوان وضعیت سیستم را نظارت کرد. - قابلیت استفاده چندباره
برخلاف فیوزها که پس از یکبار عمل کردن نیاز به تعویض دارند، کلیدهای اتوماتیک بارها و بارها قابل استفادهاند و پس از عملکرد، تنها نیاز به ریست شدن دارند. - پشتیبانی از قابلیتهای پیشرفتهتر
تمام برتریهای کلید اتوماتیک در مقایسه با کلید مینیاتوری، در مقایسه با فیوز نیز صادق است. به همین دلیل، در کاربردهایی که نیاز به حفاظت و کنترل پیشرفتهتر دارند، کلیدهای اتوماتیک جایگزین مناسبی برای فیوزها هستند.
سایر مزایای کلیدهای اتوماتیک در مدارهای الکتریکی
- قطع سریع مدار هنگام افت بیشازحد ولتاژ یا برگشت جریان
- آمادگی برای اتصال مجدد پس از قطع مدار به هر دلیلی، مانند اضافهبار یا اتصال کوتاه
- امکان نمایش وضعیت کلید (وصل، قطع، خطا یا تریپ) با استفاده از کنتاکتهای کمکی و آلارمها
- واکنش سریع به اتصال کوتاه بلافاصله پس از ورود به مدار
- قابلیت اندازهگیری، آنالیز و نمایش اطلاعات عملکردی بر روی نمایشگر کلید یا درب تابلو
نکات مهم در انتخاب کلید اتوماتیک
باوجود تمام مزایای کلیدهای اتوماتیک، این تجهیزات قیمت بالاتری دارند و به دلیل ساختار پیچیدهتر، ابعاد بزرگتری نسبت به کلیدهای مینیاتوری و فیوزها دارند. بنابراین، هنگام انتخاب بین این گزینهها باید سطح حفاظت موردنیاز و رنج جریان کلید را با دقت بررسی کرد. درصورتیکه حفاظت موردنیاز را بتوان با فیوز یا کلید مینیاتوری تأمین کرد، استفاده از کلید اتوماتیک ممکن است هزینه و فضای اضافی تحمیل کند.
راهنمای خرید کلید اتوماتیک کامپکت
برای انتخاب و خرید کلید اتوماتیک MCCB باید به نکات زیر توجه کنید:
- ظرفیت جریان نامی: متناسب با نیاز مدار انتخاب شود.
- قدرت قطع: بسته به سطح اتصال کوتاه در مدار، قدرت قطع مناسب انتخاب گردد.
- نوع عملکرد حفاظتی: تنظیمات حرارتی-مغناطیسی برای جلوگیری از آسیبهای ناشی از اضافهبار و اتصال کوتاه
- تعداد پلها: بسته به نوع سیستم الکتریکی (تکفاز یا سهفاز)
- برند و کیفیت ساخت: برندهای معتبری مانند هیوندای، اشنایدر، زیمنس و ال اس گزینههای مناسبی هستند.
کاتالوگ یا دفترچه راهنمای کلید کامپکت (MCCB)
قیمت کلید اتوماتیک کامپکت
قیمت کلید اتوماتیک کامپکت بسته به مشخصات فنی، برند و کشور سازنده متفاوت است. عواملی مانند جریان نامی، قدرت قطع و قابلیت تنظیم جریان در تعیین قیمت این کلیدها تأثیرگذار هستند. برای اطلاع از آخرین قیمتها و خرید انواع کلید اتوماتیک کمپکت، میتوانید با کارشناسان فروش شرکت درخشش الکتریک بینالملل تماس بگیرید.
لیست قیمت کلید اتوماتیک کمپکت
لطفا جهت استعلام قیمت خرید با واحد فروش تماس حاصل نمایید.
ردیف | کد فنی محصول | قیمت |
---|---|---|
1 | 3VJ1192-5DB32-0AA0 | تماس بگیرید |
2 | 3VJ1103-5DB32-0AA0 | تماس بگیرید |
3 | 3VJ1104-5DB32-0AA0 | تماس بگیرید |
4 | 3VJ1105-5DB32-0AA0 | تماس بگیرید |
5 | 3VJ1106-5DB32-0AA0 | تماس بگیرید |
6 | 3VJ1108-5DB32-0AA0 | تماس بگیرید |
7 | 3VJ1110-5DB32-0AA0 | تماس بگیرید |
8 | 3VJ1112-5DB32-0AA0 | تماس بگیرید |
9 | 3VJ1116-5DB32-0AA0 | تماس بگیرید |
10 | 3VJ1120-5DB32-0AA0 | تماس بگیرید |
11 | 3VJ1125-5DB32-0AA0 | تماس بگیرید |
12 | 3VJ1140-7DB32-0AA0 | تماس بگیرید |
13 | 3VJ1163-7DB32-0AA0 | تماس بگیرید |