در حال حاضر نیروی محرکه مورد نیاز در صنایع، بخشهای صنعتی، کشاورزی و خانگی به وسیله الکتروموتور ها تامین میشود. به همین دلیل یک بازار متنوع با نیازهای گوناگون تشکیل شده است که نیاز به الکتروموتور دارد. انتخاب الکتروموتور مناسب نیازمند توجه به پارامترهای مختلفی است که با توجه به استاندارد های الکتروموتور و رویه های موجود در بازار این وسیله، می خواهیم این موارد را با عنوان های زیر بررسی کنیم:
1- الکترو موتور القایی قفس سنجابی، اسلیپ رینگ یا موتور DC
2- الکتروموتور تکفاز یا سه فاز
3- انواع مدت زمان استفاده
4- نحوه نصب الکتروموتور
5- درجه حفاظت الکتروموتور
6- نوع خنک کاری
7- فریم سایز الکتروموتور
8- فریم آلومینیوم یا فریم چدن
-
موتور القایی قفس سنجابی و اسلیپ رینگ یا موتور DC
موتور القایی AC از گذشتههای بسیار دور در مکانهایی که به سرعت ثابت نیاز داشتند جایگاه محکم، و غیر قابل نفوذی داشتند. موتورهای DC نیز به دلیل عملکرد کنترل سرعت ساده در مکانهایی که به سرعت متغیر نیاز بود، استفاده میشدند. با پیشرفت در سوئیچهای الکترونیک قدرت و پردازشگرهای دیجیتال، درایو های فرکانس متغیر با قیمت مناسب وارد عرصه شدند و به خوبی به کنترل موتورهای القایی پرداختند. با ورود این درایوها استفاده از موتورهای DC کم تر شد. الان دیگر برای استفاده در کاربردهای صنعتی کارخانجات موتورهای DC تقریبا دیگر تولید نمیشوند.فقط برای کاربریهای کمی مانند درب آسانسور،ر و… و در صنایع خودرو مورد استفاده هستند. به همین دلیل دیگر در کاربردهای صنعتی موتور DC مورد انتخاب نیست.
در مورد موتورهای اسلیپ رینگ نیز با افزایش مقدار مقاومت روتور گشتاور راه اندازی را افزایش داده و جریان راه اندازی را، به مقدار دلخواه محدود می کردند. موتورهای اسلیپ رینگ نسبت به موتورهای القایی قفس سنجابی گرانتر هستند و به نگهداری و سرویس بیشتری نیاز دارند.
[fusion_button link=”https://prd.derakhsheshco.com/category/automation-industrial/electric-motor/” text_transform=”” title=”” target=”_self” link_attributes=”” alignment=”center” modal=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=”” color=”default” button_gradient_top_color=”” button_gradient_bottom_color=”” button_gradient_top_color_hover=”” button_gradient_bottom_color_hover=”” accent_color=”” accent_hover_color=”” type=”” bevel_color=”” border_width=”” size=”large” stretch=”no” shape=”round” animation_type=”” animation_direction=”left” animation_speed=”0.3″ animation_offset=””]خرید الکتروموتور[/fusion_button]
در هر جا که برق سه فاز دارید از موتور سه فاز استفاده کنید. چون معمولا الکتروموتور تکفاز تا توان 2.2 کیلووات و بندرت 3 کیلووات تولید میشوند. موتورهای سه فاز گشتاور راه اندازی بهتری دارند. گشتاور موتورهای سه فاز دارای نوسان کمی میباشد. راندمان آنها نسبت به موتور تکفاز هم توان و هم قطب خود بیشتر بوده و به مقدار جزیی قیمت آن کمتر است. البته در سیم کشی به جای دو رشته سیم، به سه رشته سیم برای سه فاز البته با قطر کمتر نیاز دارند.
اگر برق تکفاز دارید. اما الکتروموتور را برای کاربردهای سرعت متغیر میخواهید باز هم بهتر است که موتور سه فاز بخرید. الکتروموتورهای سه فاز با توان کمتر از 3 کیلووات معمولا در پلاک نامی آنها 380V Y/220V Δ لحاظ شده است. و اینورترهای متداول موجود در بازار که ورودی 220 ولت تکفاز دارند خروجی 220 ولت سه فاز می دهند. با تمامی این توصیفات، بهتر است الکتروموتور سه فاز تهیه کنید و در هنگام استفاده از اینورتر آن را با اتصال مثلث، ببندید.
-
مدت زمان استفاده:
مدت زمان استفاده به این معنی است که مدت زمانی که قرار است، موتور استفاده شود و مقدار زمانی که تحت بار قرار میگیرد. کاردهی های مختلف در ادامه آورده شده است.
- مدت زمان استفاده پیوسته: موتور با یک بار ثابت برای زمان طولانی کار می کند، تا به تعادل حرارتی برسد.
- مدت زمان استفاده کوتاه مدت: موتور در یک بار ثابت کار می کند. اما نه آنقدر طولانی مدت که به تعادل حرارتی برسد، و بقیه چرخه تناوب کار به اندازه کافی بلند مدت است که دمای الکتروموتور کاهش یافته و به دمای محیط برسد.
- مدت زمان استفاده دوره ای متناوب: ترتیبی از چرخه های کاری با مدت زمان استفاده یکسان، که هر کدام شامل یک زمان کارکرد با بار ثابت و یک زمان بدون تغذیه می باشد. در این نوع کاردهی چرخه به صورتی است که در آن جریان راه اندازی، تاثیر چندانی بر افزایش دما ندارد.
- مدت زمان استفاده دوره ای متناوب با راه اندازی: ترتیبی از چرخههاي با كاردهي يكسان كه هر كدام شامل يك زمان راه اندازي قابل ملاحظه، يك زمان كاركرد با بار ثابت و يك زمان بدون تغذيه و سكون ميباشد. موتور هیچ وقت به تعادل حرارتی نمیرسد. اما جریان راه اندازی تاثیر اندکی بر افزایش دما دارد.
- بیش از 95% موتورهای مورد استفاده در صنایع مختلف از نوع مدت زمان استفاده پیوسته نوع اول هستند.
-
نحوه نصب الکتروموتور مناسب
در اصطلاح عامیانه مردمی، با عناوین پایه درا، فلنج و نیم فلنج برخورد می کنید. اما این ها عناوین بیانگر چه مطلبی هستند؟
چند مورد از کدهای نصب خیلی رایج را در ادامه بررسی می کنیم.
- نصب با پایه: موتور پایه دارد، نصب روی پایه، پایه در طرف پایین
- نصب با فلنج بزرگ: فلنج دار، فلنج در درپوش در ابتدای محور با قابلیت دسترسی از پشت است، نصب روی فلنجی که در ابتدای محور قرار دارد.
- نصب با پایه و فلنج: هم پایه دارد و هم فلنج، فلنج در درپوش در ابتدای محور با قابلیت دسترسی از پشت. نصب روی پایه، پایه در طرف پایین با قابلیت نصب اضافی در ابتدای محور در طرف فلنج
- نصب با فلنج کوچک: در بازار با عنوان نیم فلنج هم شناخته می شود. دارای توپی در درپوش بدون قابلیت دسترسی به پشت فلنج در ابتدای محور، نصب روی فلنجی که در ابتدای محور قرار دارد.
-
درجه حفاظت الکتروموتور (IP)
درجه حفاظت الکتروموتورها مطابق با استاندارد ملی ایران میباشد. کد IP معمولا با حروف IP و دو عدد مثلا 54 نشان داده می شود. عدد اول حفاظت الکتروموتور در مقابل ورود اجسام جامد خارجی را بیان میکند و عدد دوم حفاظت در مقابل نفوذ آب است. حتما باید در پلاک موتور درج شوند موتورهای صنعتی اکثرا IP55 و IP54 هستند. برای مثال در الکتروموتورهای موتوژن با فریم آلومینیوم IP54 و فریم چدن IP55 میباشند.
اما در کاربردهای صنعتی که موتورهای بزرگ استفاده میشوند، نیاز به فیلتراسیون هوای اطراف موتور و تامین هوای تمیز مورد نیاز باری خنک کاری و یا آب و مایعات برای انجام خنک کاری مهم و حیاتی می باشد، به همین دلیل توضیحاتی در این فیلد ارائه می کنیم. در استاندارد ملی ایران نحوه خنک کاری در موتورهای الکتریکی در استاندارد همانند استاندارد IECاز حروف و اعداد استفاده می کند. کد IC بیانگر نحوه خنک کاری در استاندارد IEC است.
-
درجه حفاظت الکتروموتور (IP)
یک کد اختصاصی برای هر کدام از روشهای خنک کاری وجود دارد. از موتورهای کوچک خنک شونده با فن تا موتورهای بزرگ خنک شده با مایعات. کدها می توانند تا حدودی پیچیده باشند.
- فریم سایز الکترو موتور به چه معنا است؟
فرض کنید یک الکتروموتور 1.5 کیلووات چهار قطب سه فاز دارید و موتور آسیب دیده است. حالا می خواهید موتور نو بخرید حتما باید همان مدل الکتروموتور را تهیه کنید؟
خیر نیاز نیست. شما میتوانید هر الکتروموتور مناسب دیگری که تحت استاندارد ملی ایران تولید شده باشد، را با الکتروموتور فوق جایگزین کنید. استاندارد ابعاد و توان خروجی موتورهای الکتریکی IEC60072-1 به این موضوع پرداخته است. در این استاندارد ابعاد استاندارد الکتروموتورها آمده است.
- تعریف فریم سایز:
الکتروموتور پایه دار (IMB3) را بر روی یک سطح صاف قرار دهید. مرکز شفت الکتروموتور را در نظر بگیرید و فاصله مرکز شفت تا سطح زیر الکتروموتور را اصطلاحا فریم سایز الکتروموتور مناسب می گویند.
- فریم چدن و فریم آلومینیوم
شرکتهای سازنده الکتروموتور مناسب صنعتی، هر دو فریم را موجود دارند. در الکتروموتورهای شرکت الکتروژن از فریم سایز 63 تا 160 الکتروموتورها فریم آلومینیومی و از 160 تا 250 فریم چدنی دارند