ترموسوئیچ یک کلید حرارتی است که با رسیدن دمای آن به مقدار تعیین شده تغییر وضعیت می دهد و یک کلید باز را بسته و یا بسته را باز می کند. محدود کننده های دما به عنوان تجهیزات ایمنی در موتورهای الکتریکی، بخاری‌ها و ترانسفورماتورهای در مارک‌های معتبر لوازم خانگی نصب می‌شوند. آن‌ها اغلب به عنوان کنترل کننده دما، مانیتور دما یا محدود کننده دمای ایمنی شناخته می‌شوند.
یک فرق مهم، برای دسته بندی ترموسوئیچها (thermal protectors) وضعیت کنتاکت‌ها به صورت نرمالی کلوز (NC) و نرمالی اپن (NO) است. معمولا برای حفاظت کننده‌های حرارتی، از نوع NC استفاده می‌شوند و در صورتیکه دما از دمای مجاز افزایش یافت تجهیزات برقی را قطع می‌کنند، اما ترموسوئیچهای NO برای اطمینان از عملکرد صحیح و ایمن دستگاه قابل اعتماد و بدون وقفه به کار می روند.
مدارشکن های حرارتی به طور معمول در موتورها، ترانسفورماتورها، وسایل گرم کننده و دستگاه‌های معمولی خانگی، مانند میکسر و کتری استفاده می‌شوند.
موارد استفاده از ترموسوئیچها (thermal protector)
موتورهای تک فاز، ژنراتورها، کانورترها، ترانسفورماتورها، پمپ‌ها، عناصر گرمایشی، ترانسمیترهای سیگنال، دتکتورهای آتش، مگنت‌ها، رله‌ها، چوکها، سیم پیچ ها، منابع تغذیه و اینورترها و …
انواع ترموسوئیچها
از نظر شکل و ظاهر و نوع نصب ترموسوئیچ ها را به چند نوع مختلف دسته بندی می کنند.
1- کتابی سیم دار
2- قابلمه ای
3- پیچ دار
4- ریست دار
مطالب فنی: تعمیر اینورتر
کتابی سیم دار
این نوع ترموسوئیچها بیشتر در جاهایی استفاده می‌شوند. که نقطه داغ در مرکز جایی باید اندازه گیری شود و محل قرار گیری ترموسوئیچ تنگ و بسته است. این نوع ترموسوئیچ به فراوانی در سیم پیچی الکتروموتور مورد استفاده قرار می گیرند. نوع نرمال بسته آن‌ها در مدار قدرت موتورهای لوازم خانگی نظیر هود، فنکوئل، پرده هوا، پمپهای خانگی و … استفاده می شوند.
یک نوع از این ترموسوئیچها در الکتروموتورهای آسانسور بصورت نرمال باز استفاده می شود و در هنگامی که دمای آن به حدود 70 درجه رسید سوئیچ وصل شده و فن خنک کننده موتور گیربکس را وارد مدار کرده و عمل خنک کاری انجام می شود. این کار کمک می کند که در سیکل های سبک فن کار نکند و در مصرف انرژی فن صرفه جویی شود.
موارد استفاده از ترموسوئیچهای کتابی
1-بالاستهای HID
2- موتورهای DC
3- پکیج های باطری
4- تجهیزات گرم کننده
5- موتورهای القایی کوچک
6- ترانسفورماتورها
7- موتورهای BLDC و پمپهای آب
ترموسوئیچ قابلمه ای
این نوع از ترموسوئیچ در جایی استفاده می شود که محدودیت فضایی وجود ندارد و جای کافی وجود دارد معمولا در کیس و بدنه وسایل گرم کننده قرار می گیرد. و توسط پیچ به بدنه دستگاه متصل می شود.
از این نوع ترموسوئیچ نیز در بدنه موتور گیربکس آسانسور استفاده می شود. با افزایش کاردهی و استفاده مداوم از آسانسور موتور آن داغ شده و به خنک کاری نیاز پیدا می کند. ترموسوئیچ مورد استفاده در بدنه موتور گیربکس آسانسور نرمال باز (NO) می باشد.
در هنگامی که دمای بدنه از 70 درجه بیشتر شود ترموسوئیچ عمل کرده و مدار فن را می بندد و فن شروع به خنک کاری موتور گیربکس می‌نماید. پس از خنک شدن پوسته ترموسوئیچ عمل کرده و مجددا تیغه آن باز می شود و فن از کار می افتد تا سیکل بعدی کار موتور گیربکس.
ترموسوئیچ پیچ دار
عمکلرد ترموسوئیچ پیچ دار نیز مانند ترموسوئیچ قابلمه ای است اما برای نصب آن بدنه دستگاه را بصورت پیچ سر خود سوراخ و رزوه می کنند و ترموسوئیچ مستقیما بر روی آن متصل می شود. این کار نحوه نصب و تعویض ترموسوئیچ را آسان تر می کند این نوع ترموسوئیچ نیز در بدنه آسانسور نصب می شود.
موارد استفاده از ترموسوئیچ پیچ دار
1- لوازم برقی خانگی
2- قهوه جوش ها
3- تستر های اتوماتیک
4- دستگاه های لمینیت
5- اتو بخار
6-کتری برقی
ترموسوئیچ ریست دار
این نوع ترموسوئیچ هم مانند ترموسوئیچ قابلمه ای و ترموسوئیچ پیچ دار عمل می کند و در هر دو نوع قابلمه ای و پیچ دار تولید می شود اما پس از رسیدن به دمای عملکرد خود و پس از عملکرد سوئیچ دیگر به وضعیت قبلی خود باز نمی گردد و برای راه اندازی مجدد باید دکمه قرمز رنگ پشت آن را فشار داد. این کار کمک می کند که در صورتیکه مشکلی در مدار و عملکرد دستگاه وجود داشته باشد ابتدا مشکل توسط اپراتور برطرف شود و سپس دستگاه مجددا راه اندازی گردد.
نکاتی در مورد نصب ترموسوئیچهای سیم دار
هنگامی که حفاظت دمایی (ترموسوئیچ) نصب می شود خیلی مهم است که مطمئن شویم انتقال حرارت به خوبی انجام می شود. سطح حس گر دمایی بایستی به منبع دمای بسیار نزدیک باشد. مواد یا رنگ رسانای گرما انتقال حرارت را بهبود می دهد.
در موتورهای تک فاز، کات اوت باید تغذیه اصلی را سوئیچ کند. در صورتیکه بیش از حد تعیین شده داغ شود، سوئیچ برق موتور را قطع می کند.
در صورتیکه جریان اتصال کوتاه مدار موتور بیشتر از جریان نامی سوئیچ کات اوت باشد آن‌گاه جریان اتصال کوتاه موتور بصورت ایمن قطع می شود.
برای موتورهای سه فاز نمی توان توسط ترموسوئیچ جریان موتور را بصورت مستقیم از تغذیه آن قطع کرد. ترموسوئیچهای نصب شده در سیم پیچ های سه فاز بایستی با سیم پیچ بوبین کنتاکتور بصورت سری وصل شود. تغذیه برق آن را می توان بصورت مستقل یا از ترمینالهای موتور تامین کرد به گونه ای که در اتصال به مدار کنترلی امکان پذیر باشد.