آسانسور صنعتی از جمله وسایل پرکاربرد در کارگاه‌های کوچک صنعتی و کارخانه‌های پیشرفته دنیا است. از این وسیله برای حابه‌جایی در صنایع مختلف از جمله صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و همچنین کارخانه‌های سیمان و معادن به‌فراوانی استفاده می‌شود.
آسانسورهایی که در کارگاه‌های صنعتی و کارخانه‌ها استفاده می‌شود، باید ضدآب، ضدگردوغبار و همچنین ضدانفجار باشند. به همین دلیل شرکت‌های کمی قادر به طراحی و تولید این‌چنین آسانسورها هستند.
آسانسور صنعتی چیست؟
در کارخانه‌ها، کارگاه‌ها و مقاطع ساختمانی از بالابر صنعتی یا بالابر کالا برای جابه‌جایی و حمل مواد و تجهیزات استفاده می‌شود. آسانسورهای صنعتی می‌توانند بار و مسافر را به‌طور همزمان جابه‌جا کرده و به‌این ترتیب از هزینه‌های اضافی جلوگیری کنند.
ازآنجایی‌که در محیط‌های کارگاهی و کارخانه‌های مختلف، شرایط محیطی مناسبی وجود ندارد، آسانسورهای صنعتی باید قطعات و تجهیزات خاصی داشته و زیرساختی مناسب، مقاوم و عایق‌کاری‌شده داشته باشند.
انواع آسانسور صنعتی
به‌طور کلی آسانسورهای صنعتی را به 2 دسته تقسیم می‌کنند. یک دسته از این تجهیزات در گودال قرار می‌گیرند. برای حرکت نرم و روان آنها و همچنین ایمنی بیشتر این نوع آسانسورها از ریل T9 و T16 استفاده می‌شود.
دسته دیگر آسانسورهای صنعتی روی نمای ساختمان نصب می‌شوند. این نوع آسانسورها دارای قطعاتی هستند که به 3 متر می‌رسد و روی هم نصب و مونتاژ می‌شوند. برای حرکت آنها نیز باید از سیستم کششی یا راک و پینیون استفاده شود.
الکتروموتور آسانسور صنعتی
آسانسورها نیز مانند دیگر ابزارهایی که برای حمل‌ونقل استفاده می‌شوند، نیاز به الکتروموتور دارد. الکتروموتور آسانسور نیروی الکترونیکی را به نیروی مکانیکی تبدیل می‌کند. به‌طور کلی نیروی محرکه آسانسورهای صنعتی را سیستم‌های هیدرولیک، کششی، وینچ یا دیگر سیستم‌ها تشکیل می‌دهد. در ادامه به‌توضیح هریک از این دسته‌ها می‌پردازیم.
آسانسورهای صنعتی هیدرولیک
آسانسور هیدرولیکی یکی از متداول‌ترین انواع آسانسورهای صنعتی است؛ زیرا اغلب ساختمان‌های صنعتی تعداد طبقات کمی دارند و نیاز به آسانسوری نیست که توانایی جابه‌جایی در ارتفاع زیاد را داشته باشد. آسانسورهای هیدورلیکی می‌توانند حجم و بار زیادی را جابه‌جا کنند.
آسانسورهای صنعتی کششی
آسانسور کششی از دیگر آسانسورهای صنعتی بوده که برای مکان‌هایی که نیاز به جابه‌جایی در ارتفاع زیاد دارند، مناسب است. در آسانسورهای کششی از جابه‌جایی از وزنه تعادل استفاده می‌شود و همچنین موتورخانه‌ای در بالای چاه آسانسور نصب می‌شود.
آسانسورهای صنعتی وینچ
از این آسانسورها برای کارخانه‌های صنعتی استفاده می‌شود که نیاز به حمل بار در طول مسیر کم دارند. سیستم وینچ که به آن رانش مثبت نیز گفته می‌شود، مانند چرخ چاه کار می‌کند. در این سیستم وزنه تعادل حذف شده و به‌همین دلیل موتور آسانسور باید به‌خوبی تقویت شود.
آسانسورهای صنعتی پنوماتیک
آسانسور پنوماتیک از دیگر آسانسورهای مدرنی است که در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آسانسور را می‌توان ترکیبی از یک سیلندر مدور عمودی صاف از جنس ورق‌های شفاف یا رنگی پلی‌کربنات دانست که حرکت کابین در جهت بالا یا پایین با استفاده از مکش و فشار هوا انجام می‌شود.
تابلو فرمان آسانسور
تابلو فرمان یکی از اجزای مهم در آسانسور است که به‌طور کلی وظیفه پردازش سیستم آسانسور و همچنین ارسال دستورات لازم را به‌وسیله مدار فرمان به موتور و دیگر قسمت‌های آن دارد. این قطعه باتوجه به ابعاد، اندازه، حجم کابین آسانسور و همچنین تعداد طبقات محیط مورد استفاده، دارای انواع مختلفی است.
اجزای ساخته شده آسانسور
آسانسور صنعتی دارای قطعات و بخش‌های مختلفی است. مهم‌ترین قطعات آسانسور شامل موتور، تابلوفرمان، کابین، درب و ریل هستند. این قطعات بیشترین تاثیر را در قیمت و کیفیت آسانسورها دارند. در این میان قطعات دیگری مانند اینورتر آسانسور نیز برای کاهش مصرف انرژی و همچنین ایمنی بیشتر استفاده می‌شود. در ادامه به بررسی هریک از این اجزا می‌پردازیم.
موتور آسانسور
الکتروموتور وظیفه جابه‌جایی و حرکت آسانسور را برعهده دارد. این قطعه را می‌توان قلب تپنده آسانسور و دیگر وسایل حمل‌ونقل برقی مانند پله برقی دانست که نیروی محرکه لازم برای جابه‌جایی کابین و دیگر قطعات این وسیله را فراهم می‌کند. کیفیت این قطعه تاثیر مستقیمی روی مکانیزم کلی آسانسور و همچنین بهبود عملکرد سیستم آن خواهد داشت.
تابلو فرمان آسانسور
همانطور که اشاره شد، تابلو فرمان آسانسور به مرکز پردازش اطلاعات آن گفته می‌شود. این قطعه از مهم‌ترین بخش‌های الکتریکی و کنترلی آسانسور بوده و شامل مدارهای فرمان، ریزپردازنده‌ها و قطعات الکترونیکی است.
تابلو فرمان درخواست‌هایی که از طریق کابین صادر می‌شود را دریافت کرده و آن را پردازش و به موتور آسانسور منتقل می‌کند. این قطعه وظیفه کنترل تجهیزات آسانسور مانند ترمزها، سوئیچ‌ها و درب کابین را برعهده دارد.
تابلو فرمان وظیفه حفاظت الکتریکی از دیگر تجهیزات آسانسور را دارد و می‌توان آن را مهم‌ترین و حیاتی‌ترین قطعه الکتریکال آسانسور دانست. نظارت دقیق بر حرکت آسانسور و همچنین حفظ ایمنی‌های لازم از طریق این قطعه فراهم می‌شود.
ریل آسانسور
از دیگر قطعات اساسی آسانسور صنعتی می‌توان به ریل آن اشاره کرد. این قطعه هدایت کلی کابین و همچنین هدایت وزنه تعادل را برعهده دارد. ریل اسانسور برای به‌حداقل‌رساندن حرکات جانبی و جلوگیری از نوسانات بیش از اندازه کابین طراحی می‌شود.
بنابراین، کیفیت این قطعه اهمیت بسیار زیادی دارد و هرگونه انحراف، خمش و کجی آن باعث به‌هم‌خوردن عملکرد صحیح آسانسور می‌شود و ایمنی افراد داخل کابین را به‌خطر می‌اندازد. از طرفی این ریل‌ها ایمنی حرکت کابین را برعهده دارند و ترمز ایمنی اضطراری روی آن قرار می‌گیرد.
درب آسانسور
امنیت مسافران و جلوگیری از سقوط افراد به داخل چاهک آسانسور برعهده درب آسانسور است. نصب این قطعه در حفظ ایمنی افراد بسیار اهمیت دارد. بنابراین، باید با دقت زیادی انجام شود. کوچک‌ترین بی‌دقتی در نصب درب آسانسور موجب تحمیل خسارات مالی فراوانی خواهد شد.
کابین آسانسور
کابین آسانسورهای صنعتی به اتاقکی گفته می‌شود که برای حمل بار و افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد. ارتفاع کابین باید حداقل 2 متر باشد. دیواره‌ها، کف، سقف، قاب و کفشک‌های کابین نیز باید از مقاومت خوب و کافی در برابر نیروهای وارده برخوردار باشند.
برندهای معروف آسانسور صنعتی
امروزه برندهای گوناگونی در زمینه تولید آسانسورهای صنعتی فعالیت دارند. از آنجایی‌که ساخت آسانسورهای صنعتی نیازمند دانش و تکنولوژی‌های ویژه‌ای است، تعداد برندهای موفق در این حوزه چندان زیاد نیست. در ادامه به‌برخی از برندهای موفق در زمینه ساخت آسانسور صنعتی اشاره می‌کنیم.
- اتیس( Otis)
- میتسوبیشی الکتریک( Mitsubixhi Electric)
- کونه(Kone)
- شیندلر(Schindler)
- تیسن کروپ( ThyssenKrupp)
- فوجی تک( Fujitec)
- هیتاچی( Hitachi)
جمع‌بندی
آسانسور صنعتی نوع خاصی از آسانسورها است که برای شرایط و موقعیت‌های خاص کارگاهی و کارخانه‌ای در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این آسانسورها، با ویژگی‌های خاصی که دارند، می‌توان در صنایع گوناگون برای حمل بار و افراد به‌مکان‌های مختلف استفاده کرد.